وبگاه شخصی سعید هراسانی

این وبلاگ شخصی و تنها بیان کننده افکار، یادداشت ها و مقالات نویسنده می باشد

وبگاه شخصی سعید هراسانی

این وبلاگ شخصی و تنها بیان کننده افکار، یادداشت ها و مقالات نویسنده می باشد

وبگاه شخصی سعید هراسانی

سعید هراسانی
دانشجوی ارشد مطالعات توسعه دانشگاه تهران
saeid Harasani
Graduate student of Development Studies at university of Tehran
E.mail: saeid.harasani@yahoo.com
Good Luck

https://t.me/saeidharasani_ch

طبقه بندی موضوعی

۵ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «جامعه شناسی» ثبت شده است

جامعه شناسی درگیری های خیابانی

سعید هراسانی | يكشنبه, ۲۲ تیر ۱۳۹۳، ۰۹:۲۶ ق.ظ

 اشاره: در این یادداشت سعی بر آن شده است تا با استفاده از رویکرد های نظریه کنش متقابل نمادین، مردم نگاری، پدیده شناختی و اصول ساختاری پهن دامنه به تشریح و تفسیر درگیری های خیابانی بپردازیم. این نوشتار کوششی است ابتدایی از ترکیب عناصر ساختاریِ پهن دامنه و نظریات کم دامنه برای تفسیر موضوعات روزمره و اشاره به این نکته که برای تفسیر جامعه شناختی واقعیت ها، تعریف ها و رفتار های اجتماعی حتما نیاز به پذیرش یک رویکرد نیست و ضروری است برای یک تفسیر مناسب به ترکیبی از این موارد دست زد.

در بررسی درگیری خیابانی ابتدا باید به نحوه شکل گیری آن توجه داشت. علی الاصول انواع مختلف درگیری ها بدون پیش زمینه شکل نمی گیرد. البته این تجویز برای درگیری های خیابانی مصداق دارد، یعنی درگیری هایی که افراد حاضر در آن از قبل به هم شناخت نداشته باشند و یا شناخت آنان با نزاع حاضر ارتباطی نداشته باشد. این پیش زمینه می تواند روانی، اجتماعی و یا ترکیبی از هر دو باشد. برای مثال نزاعی را فرض کنید که در آن پیکارجو در نزاعی حاصل از شوخی بی جا شرکت می کند، عامل تقویت کننده در اینجا می تواند برگشت خوردن چک پیکارجو باشد. در اینجا پیش زمینه درگیری یک عامل روانی در پیکارجو بوده است. حال فرض کنید، درگیری در فضای یک گاراژ شکل گرفته و علت مشاهده پذیر آن امتناع یک راننده از دادن عوارضی باشد، اما اگر علت زمینه ای ساختار های اجتماعی حاکم بر جو گاراژ باشد که نگهبان را بی عرضه به حساب آورد، در این صورت پیش زمینه شکل گیری درگیری یک عامل اجتماعی است. وقص علی هذا...

  • سعید هراسانی

علم اجتماعی از نگاه دورکیم و اثر کلاسیک خودکشی

سعید هراسانی | يكشنبه, ۷ ارديبهشت ۱۳۹۳، ۰۶:۵۲ ب.ظ

_____________________________________________________________________

اشاره: مطالعه آثار جامعه شناختی مستلزم آن است که روش پدید آورنده اثر در مطالعه مسایل اجتماعی روشن گردد. این امر علاوه بر اینکه ما را نسبت به دیدگاه نویسنده روشن می سازد، ما را در فهم بهتر موضوع مورد مطالعه نیز یاری می رساند. بر همین اساس در این یادداشت روش تحقیق جامعه شناس کلاسیک امیل دورکیم را بررسی نموده و با تشریح اثر کلاسیک خودکشی به تحلیل آن می پردازیم.

_______________________________________________________________________

زمانی که می خواهیم آثار هر شخصی را بررسی کرده و روش کار در آن را مشخص کنیم، گام اولیه تشریح اصول آن اندیشمند می باشد. اگر می خواهیم آثار کارل مارکس را تحلیل کنیم، باید بدانیم رابطه اجتماعی و دیالکتیک تاریخی چه می گوید، چرا که آثار وی بر این بنیان است و هر اندیشمند دیگر به همین سیاق. برای بررسی خودکشی دورکیم هم به نظر می آید ابتدایی ترین کار تحلیل واقعیت اجتماعی باشد. بنا بر این در اول بحث به تشریح واقعیت اجتماعی پرداخته و سپس بر همین مبنا روش کلی کار دورکیم را مشخص می سازیم. بر پایه همین روش کار کلی نهایتا به تحلیل کتاب خودکشی وی خواهیم پرداخت.

اساس اندیشه دورکیم بر یک بنیاد ساختی بود. وی برای تحلیل یک امر اجتماعی به سراق احوالات درونی افراد نمی رفت، بلکه این تحلیل را در میان واقعیت های ماقبل آن جستجو می کرد. در واقع بر اساس تحلیل دورکیم در قواعد روش وی واقعیت اجتماعی را به مثابه یک امر بیرونی در نظر می گرفت که نه تنها در افراد نیست، بلکه در جمع افراد هم نمی توانست باشد. این واقعیت های اجتماعی عنصری فراتر از همه افراد و زمان ها بود. این مفهوم شباهت شدیدی با همان وجدان جمعی دارد. در نظر او «واقعیت های اجتماعی از چنان قدرت وادارنده ای برخورداند که بر فرد و اراده فردی تحمیل می گردند (نک. قواعد روش جامعه شناسی).» وی برای تفهیم امر اجتماعی مثال های واضحی را بیان می دارد و می گوید که مشخصات آب همچون سیال بودن و ... در هیچکدام از عناصر سازنده آن ( اکسیژن و هیدروژن) نمی باشد و فقط در ترکیب آن می باشد.

  • سعید هراسانی

فلسفه پول زیمل و مدرنیته

سعید هراسانی | دوشنبه, ۱۹ اسفند ۱۳۹۲، ۱۱:۲۷ ب.ظ

آنچه باعث شده که من در این یادداشت در بسط استنباط خود از فلسفه پول آن را به مدرنیته ارتباط دهم، استفاده از ترم های مشابه آزادی و عقلانیت در هر دو حوزه مفهومی فلسفه پول و جامعه مدرن زیمل است. زیمل استدلال می کند که مبادله اقتصادی را به خوبی می توان به عنوان یک صورت از کنش متقابل اجتماعی در نظر گرفت. برای مثال جایگزینی معاملات پولی به جای داد و ستد پایاپای خود باعث دگرگونی بزرگی در کنش متقابل ایجاد کرده است. البته در رابطه با آنچه بیان گردید لازم است که ذکر کنم جوهر پول خود نقشی در کارکرد تبادل بازی نمی کند؛ در جایی که پول ارزش جوهری دارد، نماد خالصی از تعیین کیفیت ها به لحاظ کمی است.

زیمل در بیان اهمیت عقلانیت مقاله کلانشهر را نوشت. وی در مقاله کلانشهر خود اشاره می کند که زندگی در محیط های کوچک کُند و ایجاد پیوند های عاطفی عمیق با دیگران در سطح ناخود آگاه امکان پذیر است. اما در شهر و محیط های بزرگ وضعیت متفاوت است. بقا در جامعه مدرن بدون شکل دادن به نیروی عقلانی امکان پذیر نیست. وی در فلسفه پول خود به خوبی نشان می دهد که پول پیوند های احساسی و تعلق را حذف و پیوند های عقلانی و حسابگرانه را شکل می دهد.

  • سعید هراسانی

ابن خلدون و جامعه شناسی

سعید هراسانی | دوشنبه, ۱۳ آبان ۱۳۹۲، ۱۱:۲۰ ق.ظ

همواره یکی از سوالات اساسی جامعه شناسان ایرانی و اسلامی، این بوده است که آیا ابن خلدون را می توان جامعه شناس خواند؟ به عبارتی بهتر آیا می توان گفت که پدر علم جامعه شناسی ابن خلدون بوده و علم عمران سنگ بنای جامعه شناسی نوین است؟

در پاسخ به این سوال اما و اگر های فراوانی آورده می شود که به حق نیز است. شماری از افراد روش شناسی علم عمران را محور قرار می دهند و می گویند که ابن خلدون از سنت اسلامی خارج شده و روش تجربی را معیار کار خود در شناخت اجتماعی قرار داده و بنابراین وی یک جامعه شناس است. عده ای دیگر موضوع علم جامعه شناسی اگوست کنت را مبنا قرار می دهند و اظهار می دارند که در جهان پیشامدرن اصلا جامعه( در مقابل اجتماع) وجود نداشته که ابن خلدون بخواهد جامعه شناس باشد. عده ای نیز همانند علامه طباطبایی به عدم تداوم علم عمران وی اشاره دارند و از این طریق جامعه شناس بودن ابن خلدون را مورد تردید قرار می دهند.

از آنچه در بالا آورده شد می توان اینگونه نتیجه گرفت که تصمیم گیری در رابطه با ابن خلدون امری است بسیار دشوار و امکان خلط مباحث در آن بسیار بالا می باشد.

  • سعید هراسانی

درآمدی بر جامعه شناسی

سعید هراسانی | دوشنبه, ۸ مهر ۱۳۹۲، ۰۴:۲۲ ب.ظ

جامعه شناسی

در ارایه یک تعریف از جامعه شناسی اساسا به مشکل خاصی برخورد نمی کنیم، چه آنکه جامعه شناسی را «علم جامعه» معرفی کرده اند. در بسط دو مفهوم علم و جامعه از علم می توان به راحتی گذشت و آن را با معادل انگلیسی science با عنوان پوزیتیویستی (تجربی) عرضه کنیم. اما آنچه باعث می شود جامعه شناسی با اندیشه اجتماعی قبل از قرن 19 متفاوت شود در مفهوم جامعه است؛ در واقع مفهوم جامعه( در مقابل اجتماع) در قرن 19 شکل یافت، همچنانکه دورکیم می گوید:«این علم تنها روزی می توانست به وجود آید که احساس شد که پدیده های اجتماعی هرچند مادی نیستند، ولی اشیائی واقعی و مستلزم مطالعه اند.» همانطور که دیده می شود پدیده اجتماعی به مثابه شی مطرح در علم فیزیک در زبان اگوست کنت به دانش فیزیک اجتماعی می انجامد.

  • سعید هراسانی