برنامه ریزی توسعه و استفاده از فرصت ها
در ادامه مطالب گذشته در باره شرایط توسعه ایران، به الگوهای وابستگی و شرح مرکز- پیرامون پرداختیم. شرایطی که کشور های جنوب را در حالت تدافعی قرار داده و توانایی آنان را برای توسعه به حداقل خود می رساند. در چنین شرایطی برنامه ریزی برای دستیابی به توسعه به فرایندی پیچیده تبدیل می شود که تنها بر روی برگه های کتاب قابل ارزیابی ساده است و در عمل می تواند وضعیتی بغرنج پدید آورد. این داستان برای کشوری مثل ایران که با حجم عظیم مشکلات ساختاری مواجه است به کابوسی برای برنامه ریزان توسعه تبدیل می شود.
همان طور که می دانیم الگو های وابستگی ما را به راهبرد جانشینی واردات و خودکفایی هدایت می کند؛ پدیده ای که ما را با عدم کارایی و بهروری حداکثری مواجه کرده و اگر اندکی سیاست های اشتباه و عدم توان کنترل قاچار بر آن مستولی شود، ما را با فاجعه و مرگ صنعت داخلی مواجه می کند. از جمله دلایلی که باعث می شود استراتژی جانشینی واردات به عنوان سیاستی ناکارآمد معرفی گردد، می توان به صرفه جویی های مقیاس، تجمیع، مزیت های نسبی، دامپینگ های اقتصادی کشور های رقیب توسعه یافته، هزینه های فرصت و غیره اشاره کرد.