دولت رفاه و معمای چیستی آن
اشاره: اخیرا یکی از دوستان سوالاتی را درباره دولت رفاه از من پرسید که یکی از آنها درباره شاخص های دولت رفاه بود. دولت رفاه چیست؟ چگونه یک دولت رفاهی از دولت های دیگر قابل تمیز است؟ آیا اصلا چنین امکانی برای ما وجود دارد تا بتوانیم تمایزی قطعی بین دولت های رفاهی و سایر دولت ها قایل شویم؟ در این یادداشت کوتاه بحثی در این باره خواهیم داشت.
به نظر می آید درآمدی بر تاریخچه دولت رفاه و چیستی آن کمک می کند تا بهتر به طرح شاخص هایی برای آن نایل آییم. به نظر برخی محققان دولت رفاه پدیده ای متاخر نیست و همواره در تاریخ دول و تمدن های گذشته حکومت برخی از خدمات اجتماعی را ارایه می کرد. با این حال دولت رفاه با معنی امروزی آن و با توجه به اینکه علقه شدیدی به دولت- ملت دارد به قرن بیستم و به خصوص پس از جنگ جهانی دوم باز می گردد. کشور های اروپایی از چند لحاظ شدیدا تشکیل چنین دولت هایی را ضروری می دیدند. بحران اقتصادی دهه سی، گسترش نفوذ دست چپی ها، شورش های کارگری و تقویت سندیکاها و اتحادیه های کارگری، خسارت های ناشی از جنگ و غیره همگی عواملی بودند برای شکل گیری نوعی از دولت که اشتغال کامل و برخی حمایت های اجتماعی را در مقابل مردم تضمین می کرد.