تنگناهای برنامه ریزی: تخصصگرایی و تسهیلگری
همانطور که در یادداشت های پیشین آورده شد، برنامه ریزی اجتماعی و سیاست گذاری های مربوط به آن همواره در معرض انواعی از دوراهی ها و تنگناها هست که توجه به آن و تصمیم گیری در مورد آن از اهیمت خاصی برخوردار است. در شماره اول این پرونده به موضعگیری در قبل برنامه ریزی اجتماعی به عنوان کنش معطوف به سیاست یا برنامه ریزی به عنوان کنش معطوف به علم به بحث پرداختیم و اینگونه نتیجه گرفتیم که هرچند برنامه ریزی اجتماعی مبتنی بر علم تجویز می شود، اما اساسا ماهیتی سیاسی داشته و در پرتو امر سیاسی در جریان قدرت معنی پیدا می کند. در برنامه ریزی اجتماعی ما همواره با سد قدرت مواجه بوده ایم و ایدئولوژی حاکم مسیر برنامه را توضیح می دهد. در شماره دوم نیز، توجه خود را معطوف به ساخت و عاملیت کردیم. توضیح داده شد که پذیرش هر کدام از این رویکرد ها نتایج خاصی را رقم می زند که می تواند سرنوشت جامعه ای را تغییر دهد. در آن شماره تاکید شد که از بالادست ترین ساخت های اجتماعی تا پایین دست ترین نوع کنش اجتماعیْ همواره ما متاثر از ساختار ها و ساخت های اجتماعی هستیم؛ اما همچنین نشان دادیم که همین ساخت ها و ساختار ها ساخته شده توسط دست بشر هستند و با توجه به خاصیت بازاندیشانه بودن آن می توان آنان را دستخوش تغییر کرد. بنابراین قدرت عاملیت در انسان غیرقابل انکار بوده و برنامه ریزی اجتماعی باید متکی بر عاملیت انسان ها و در نتیجه توانمندسازی آنان باشد.
