هوای پاک حق شهروندان است!
اشاره: با تشدید آلایندگی هوای کلانشهر تهران دولت مدارس تهران را برای روزهای یکشنبه و دوشنبه تعطیل اعلام کرد، شهرداری تهران نیز پروژه های شهری خود را برای این دو روز تعطیل کرده است، با اعلام این خبر سریعا در فضای مجازی هشتگ «#دانشجویان_هم_ریه_دارند...» منتشر شد. هرچند در این هشتگ ها به خواسته این افراد اشاره ای نشده است، اما مهمترین سوالی که مطرح میشود، این است که در قبال این خواسته چه واکنشی باید نشان داد؟ بدیهی است تعطیل کردن کل این کلانشهر نه کاری عقلانی است و نه اصلا شدنی!
از طرف دیگر بدیهی است که سایر شهروندان تهرانی هم حق استنشاق هوای پاک و جلوگیری از عواقب ناشی از تنفس این آلاینده های سرطان زا را دارند. اگر تطعیل کردن در زمان تشدید آلودگی راه مناسب برخورد با این پدیده نیست، کار درست کدام است؟ استفاده از هوای پاک و مقابله با تمام صنایع و فعالیتهای موثر در آلودگی هوا به عنوان کالای عمومی حق یکایک شهروندان بوده و هریک از شهروندان می توانند به این وضعیت به صورت قانونی اعتراض نمایند!
آنچه در مجموعه مدیریت شهری تهران بزرگ به ورته فراموشی سپرده شده است، حق شهروندان است؛ تراکم فروشی به نفع درآمد شهرداری، تجاری سازی فضای تنفس شهر در نقاط مختلف و غیره از یک طرف و پرداختن به پروژه های ملموس تر و اقتصادی تر مثل بزرگراه ها، تونل ها و غیره مدیریت شهرداری را از وظیفه اصلیش که تامین حقوق طبیعی شهروندان است منحرف کرده است. تامین این حقوق علاوه بر همکاری قوی و متکی بر اراده سازمان های ذیربط مجموعه مدیریت شهری اولا به مشارکت شهروندان در اجرا نیاز دارد و دوما به قانونی معتبر که تمام دستگاه های اجرایی مسئول در قبال آن نموده و سندی برای پاسخگو کردن مسئولان به شهروندان باشد.
تا زمانی که مسئله آلودگی هوا مسئله ای میان سازمانی است و اقدامات مجموعه مدیریت شهری نیز بر اساس همکاری و تفاهم نامه و یا قوانینی بدون ضمانت اجرایی که به پاسخگو بودن مدیریت شهری نخواهد انجامید باشد، مسئله آلودگی هوا نیز در گیرودار بروکراسی اداری و کوته بینی های مسئولین مدیریت شهری حل نخواهد شد. هرزمان هوای سالم و پاک در کنار محیط زیست پایدار، فضای عمومی و سایر حقوق به عنوان حق شهروندان تعریف گردد و مواد تعین یافته متناظر بر اقدامات عملی در جهت رفع مسئله همانند تعریف سرانه فضای سبز، ممنوعیت فعالیت کارگاه ها و کارخانه های آلاینده، افزایش ظرفیت حمل و نقل عمومی(متبلور در «قانون» طرح جامع) و غیره باشد، آنگاه میتوان انتظار داشت گام هایی عملی در جهت بهبود وضعیت موجود برداشته شود.