وبگاه شخصی سعید هراسانی

این وبلاگ شخصی و تنها بیان کننده افکار، یادداشت ها و مقالات نویسنده می باشد

وبگاه شخصی سعید هراسانی

این وبلاگ شخصی و تنها بیان کننده افکار، یادداشت ها و مقالات نویسنده می باشد

وبگاه شخصی سعید هراسانی

سعید هراسانی
دانشجوی ارشد مطالعات توسعه دانشگاه تهران
saeid Harasani
Graduate student of Development Studies at university of Tehran
E.mail: saeid.harasani@yahoo.com
Good Luck

https://t.me/saeidharasani_ch

طبقه بندی موضوعی

۵۹ مطلب با موضوع «یادداشت ها» ثبت شده است

برنامه ریزی رفاه و شهروند فعال

سعید هراسانی | يكشنبه, ۲۲ دی ۱۳۹۲، ۰۹:۳۴ ب.ظ

گسترش حوزه های ورود دولت ها در جهان امروز به امری ضروری تبدیل شده است. این امر در کنار تلاش برای کوچک سازی دولت ها بوده و نتیجه آن یک تضاد بین کارویژه های دولت است. در کنار این ها بر هیچ آگاهی پوشیده نیست که در دنیای امروز ما دنیایی یک پارچه، ریسکی و پیچیده است و توان پیشبینی امور را از کف دولت ها رهانیده است. این امر دولت ها را در کلیه برنامه ریزی های رفاهی با مشکل مواجه ساخته است. در این یادداشت قصد دارم تا به این پیچیدگی ها پرداخته و ایده های را برای عبور از آن بپرورانم.

علاوه بر خاصیت ارگانیک جوامع امروز که به قول دورکیم نه به صورت مکانیکی-فیزیکی بلکه به صورت شیمیایی (ترکیب متغییر های پیچیده با یک دیگر) قابل بحث است، باید یکپارچه شدن جامعه جهانی و شکل گیری شهروند جهانی را باید مزید بر علت دشوار شدن فرایند برنامه ریزی دانست. جدای از این شهروند انعکاسی به تصمیمات دولت و بیم و امید های حاصل از آن واکنش نشان داده و روابط پدرسالانه حکومت با خود را نمی پذیرد. همچنین ریسک های خود ساخته ( ن.ک: جهان رها شده) و شهروند انعکاسی در مقابل پیامد های این برنامه ها پاسخ می طلبد و دولت را به حال خود رها نمی سازند. در کنار اینها دموکراتیزه شدن جوامع و آزادی های فردی خود مشکل دیگری ایجاد کرده است.

  • سعید هراسانی

نقدی بر برنامه ریزی اجتماعی و رفاه

سعید هراسانی | سه شنبه, ۱۰ دی ۱۳۹۲، ۱۱:۱۵ ب.ظ

در این یادداشت قصد دارم تا به نقد رشته برنامه ریزی اجتماعی و رفاه در ایران بپردازم. این مبحث را از آنجا شروع می کنم که در تهیه یک گزارش برای دانشکده در خلال بحث با مخاطبم به این سخن رسیدیم که من عنوان برنامه ریزی اجتماعی را برای این رشته قبول ندارم و نام مناسب این رشته سیاست گذاری اجتماعی می باشد. وی در برهان سخن خود به این نکته اشاره می کرد که اصلا در منابع انگلیسی رشته ای با این عنوان وجود ندارد، حال آنکه تنها در دانشگاه اکسفرد نیز می توان رشته هایی با عنوان Development, Social Policy and Planning و یا Urban policy and planning و غیره را پیدا نمود. این در حالی است که در مجلات معتبر بین المللی نیز از عنوان مقالاتی چون «مطالعه برنامه ریزی اجتماعی» استفاده شده است.

علاوه بر این محتوای رشته ای چون برنامه ریزی اجتماعی با سیاست گذاری اجتماعی تفاوت فاحشی دارد. اگر در سیاست گذاری اجتماعی مباحث اساسی حول محور رفاه می چرخد، این موضوع تنها بخشی از حوزه ورود برنامه ریزی اجتماعی می باشد. برنامه ریزی اجتماعی با متمرکز شدن بر پرورش متخصصان برنامه ریزی به دنبال هدفی متفاوت از رشته سیاست گذاری است. واحد هایی چون برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی روستایی، ارزیابی پروژه، اقتصاد توسعه، برنامه ریزی منطقه ای، حقوق کار و دیگر واحد های مشابه تاکیدی بر عملگرا بودن این رشته می باشد. البته واحد هایی چون سیاست گذاری اجتماعی، تامین اجتماعی، زنان و سیاست اجتماعی، جامعه شناسی اوقات فراغت و بسیاری واحد های مشابه دیگر این گزاره را قوت می بخشند که برنامه ریزی اجتماعی همان سیاست گذاری اجتماعی می باشد.

  • سعید هراسانی

شهر اسلامی-ایرانی

سعید هراسانی | چهارشنبه, ۴ دی ۱۳۹۲، ۰۶:۴۱ ب.ظ

در سال های اخیر مفهوم شهر اسلامی-ایرانی بحث داغ پژوهشگران شهر سازی، معماری و علوم اجتماعی بوده است. به عبارت کلی تر دهه گذشته تمام مفاهیم با پسوند اسلامی مواجه گردیده، و شهر نیز از آن مستثنی نیست. در این گذار پژوهشگران حوزه علوم اجتماعی به دنبال ارایه یک تعریف مناسب و صورتبندی شده از شهر اسلامی-ایرانی هستند.

در این میان، نویسنده بر آن است تا به این سوال پاسخ دهد که آیا اساسا مفهومی به با عنوان «شهر اسلامی-ایرانی» قابل تحقق است؟ آنچه در حال حاضر بی پاسخ مانده این است که اصلا منظور ما از شهر اسلامی چیست؟ در منابعی که من مطالعه کرده ام، هیچ تعریف واضح ای از شهر اسلامی نشده است و در بیشتر موارد ابعاد آن توضیح داده شده است. رحیمی در همین رابطه گفته است:

چهره کریه فقر، بی عدالتی، آلودگی، بی خانمانی، آموزش و بهداشت غیر مناسب، ترافیک و ده ها مشکل دیگر در بسیاری از شهر های کشورهای اسلامی، برازنده این دین الهی نیست و در عرصه جهانی، چهره اسلام را مخدوش کرده است. لذا، برای رسیدن به شهری پایدار و اسلامی، لازم است کشورهای اسلامی در ساخت مرفولوژیک ] ریخت شناسانه [ شهر های خود تجدید نظر کرده، مسائلی چون انسان گرایی، اندیشه گرایی، پیشرو گرایی، معنویت و اخلاق، جهت گیری های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، فیزیکی و محیطی را در راستای انسان شناسی، و سرانجام، خداگرایی و آخرت گرایی مد نظر قرار دهند.1

همانطور که ملاحظه می کنید، سخن از آرمانی است که ما را به شهر های توحیدی می رساند، ولی شاخص هایی که معرفی می شود ریشه در نظریات موجود دارد، مفاهیمی مثل پایداری، انسان گرایی، اندیشه گرایی و غیره که اگر چه ماهیتی اسلامی دارند، اما منشا غیر اسلامی و بیشتر انسانگرایانه غربی دارند.

  • سعید هراسانی

ایران، توسعه، غرب

سعید هراسانی | دوشنبه, ۲۵ آذر ۱۳۹۲، ۱۰:۰۰ ب.ظ

زمانی که می خواهیم در رابطه با توسعه و توسعه یافتگی صحبت کنیم، باید خیلی مراقب باشیم. اول از همه باید توسعه را تعریف کرد که خودش یک کار دشوار است اما به هر حال ما یک تعریف از آن می آوریم که آشنایی مقدماتی نسبت به آن بدست آید. هنری برنستاین می گوید:«توسعه به معنای دستیابی به پیشرفت اقتصادی و اجتماعی از طریق دگرگون ساختن شرایط توسعه نیافتگی (بازده تولید پایین، رکود و کسادی، فقر) در کشور هایی است که با عناوین و القاب گوناگون مثل فقیر، توسعه نیافته، کم توسعه یا در حال توسعه به آنها اشاره می شود.»1

همانطور که می بینید، دیگر در تعاریف توسعه سخن از رسیدن به حد خاصی از سواد، بهداشت، امید به زندگی، درآمد سرانه و در عبارت کلی تر «رفاه» نیست. بلکه سخن از خارج شدن از وضع موجود است. البته این به معنای در نظر نگرفتن ایتم های مطرح شده نیست؛ بلکه منظور اصل قرار گرفتن یک هدف است. به هر نحو امروز ایران به عنوان کشوری جهان سومی2 یا در رده کشور های جنوب شناخته می شود و نخبگان و مردم آن قصد دارند تا از آن خارج و کشوری توسعه یافته شناخته شوند.

  • سعید هراسانی

واقعه اجتماعی از نگاه امیل دورکهایم

سعید هراسانی | يكشنبه, ۱۷ آذر ۱۳۹۲، ۰۵:۳۹ ب.ظ

در تشریح این جمله از دورکهایم که « این علم (جامعه شناسی) تنها روزی می توانست به وجود آید که احساس شود که پدیده های اجتماعی هر چند مادی نیستند ولی اشیای واقعی و مستلزم مطالعه اند.» ابتدا باید مفهوم واقعه اجتماعی را از نظر دورکهایم به دست دهیم. در واقع باید ببینیم که وقتی دورکهایم می گوید شی واقعی، منظور او از شی چیست؟ وی می گوید: « شی هر موضوع معرفتی است که طبعا با عقل تداخل پذیر نیست؛ شی امری است که با شیوه ساده تجزیه و تحلیل روحی نمی توان به تصویر دقیق و درستی از آن دست یافت ...»1. در این تعریف یک نکته بسیار روشن است و آن اینکه از نگاه دورکهایم، علم جامعه شناسی، علمی نیست که آن را با فلسفه عمومی یکی بدانیم. یعنی برای شناخت صحیح از جامعه با استدلال محض عقلی نمی توان کاری را پیش برد.

به زبان ساده گفته دورکهایم در رابطه با پدید آمدن جامعه شناسی به این نکته اشاره دارد که علم جامعه شناسی تنها زمانی می توانست شکل بگیرد که ما به آن از خارج و به مثابه چیزی فراتر از امری فردی و درونی نگاه کنیم. وی برای این نشان دادن صحت این مطلب مثال های فراوانی می آورد و همچنین تعریف مفصلی از واقعه اجتماعی و تمایز آن از سایر حوزه ها بیان می دارد.

  • سعید هراسانی