نقدی بر برنامه ریزی اجتماعی و رفاه
در این یادداشت قصد دارم تا به نقد رشته برنامه ریزی اجتماعی و رفاه در ایران بپردازم. این مبحث را از آنجا شروع می کنم که در تهیه یک گزارش برای دانشکده در خلال بحث با مخاطبم به این سخن رسیدیم که من عنوان برنامه ریزی اجتماعی را برای این رشته قبول ندارم و نام مناسب این رشته سیاست گذاری اجتماعی می باشد. وی در برهان سخن خود به این نکته اشاره می کرد که اصلا در منابع انگلیسی رشته ای با این عنوان وجود ندارد، حال آنکه تنها در دانشگاه اکسفرد نیز می توان رشته هایی با عنوان Development, Social Policy and Planning و یا Urban policy and planning و غیره را پیدا نمود. این در حالی است که در مجلات معتبر بین المللی نیز از عنوان مقالاتی چون «مطالعه برنامه ریزی اجتماعی» استفاده شده است.
علاوه بر این محتوای رشته ای چون برنامه ریزی اجتماعی با سیاست گذاری اجتماعی تفاوت فاحشی دارد. اگر در سیاست گذاری اجتماعی مباحث اساسی حول محور رفاه می چرخد، این موضوع تنها بخشی از حوزه ورود برنامه ریزی اجتماعی می باشد. برنامه ریزی اجتماعی با متمرکز شدن بر پرورش متخصصان برنامه ریزی به دنبال هدفی متفاوت از رشته سیاست گذاری است. واحد هایی چون برنامه ریزی شهری، برنامه ریزی روستایی، ارزیابی پروژه، اقتصاد توسعه، برنامه ریزی منطقه ای، حقوق کار و دیگر واحد های مشابه تاکیدی بر عملگرا بودن این رشته می باشد. البته واحد هایی چون سیاست گذاری اجتماعی، تامین اجتماعی، زنان و سیاست اجتماعی، جامعه شناسی اوقات فراغت و بسیاری واحد های مشابه دیگر این گزاره را قوت می بخشند که برنامه ریزی اجتماعی همان سیاست گذاری اجتماعی می باشد.